یکی از مشکلاتی که همواره در ارتباط با سلامتی و ظاهر پاهای افراد به ویژه بانوان وجود دارد و به  نوعی آزار دهنده محسوب می‌شود؛ بروز ترک‌هایی در کف پا به ویژه در ناحیه پاشنه پا است. در واقع علت اصلی شایع در بروز ترک کف پا؛ خشکی پوست کف پا است. این خشکی زیبایی و لطافت کف پاها را تحت شعاع خود قرار می‌دهد. گاهی مواقع ممکن است مشکل از این هم حادتر شود و فرد درگیر علاوه بر از دست دادن زیبایی پاها؛ به لحاظ سلامتی و ایجاد عفونت در ترک‌ها نیز با مشکلات بیشتری دست و پنجه نرم کند. در این مواقع فرد با احساس درد یا خونریزی از ترک کف پا مواجه می‌گردد.

 لازم به ذکر است بروز ترک در کف پاها گاهی به دنبال بیماری‌های زمینه‌ای دیگری ایجاد می‌شود. همچنین با افزایش سن و کاهش میزان چربی پوست؛ احتمال بروز خشکی و لایه لایه شدن پوست در قسمت‌های مختلف بدن به ویژه در ناحیه کف پا شایع‌تر می‌شود. در این نوشتار تلاش می‌کنیم؛ دلایل بوجود آمدن ترک در کف پاها، روش‌های پیشگیری از ترک کف پا و درمان ترک پا را مورد بررسی بیشتری قرار دهیم.

دلیل به وجود آمدن ترک کف پا

دلایلی که در ایجاد ترک کف پا موثر شناخته شده‌اند بسیار متنوع و متعدد هستند؛ از جمله پاره‌ای از این دلایل که به عنوان علت خشکی کف پا شناخته می‌شوند می‌توان موارد ذیل را عنوان کرد:

• خشکی پوست
• کم نوشیدن آب
• خار پاشنه
• صاف بودن کف پاها
• ایستادن‌های طولانی مدت
• وزن بالا و فشار روی اندام‌های پایینی مثل پاشنه‌ها
• استفاده از کفش‌های نامناسب مانند کفش‌های پشت باز یا صندل
• استفاده از کفش‌های تنگ
• راه رفتن پا برهنه
• راه رفتن بر روی کف پوش‌های خشک و خشن
• هوای سرد و خشک
• خشک نکردن پاها بعد از شستشو
• استفاده از شوینده‌های خشک کننده و صابونی که چربی پوست را به شدت کاهش می‌دهند.
• خشکی کفی کفش و اصطکاک با پاها
• ابتلا به بعضی از بیماری‌ها مانند دیابت و بیماری‌های پوستی همچون اگزما و پسوریازیس
• عفونت‌های قارچی

علائم خشکی و ترک کف پا

• پوسته پوسته شدن پاشنه پاها و کف پا
• خارش پوسته‌ها
• احساس درد در ترک‌ها
• قرمزی و التهاب پوست کف پا
• خونریزی ترک‌های عمیق
•  ایجاد زخم

بیماری‌های ایجاد کننده و تشدید کننده ترک کف پا

برخی از بیماری‌های خاص بیش از سایرین؛ افراد مبتلا را مستعد ایجاد ترک در کف پاها و خشکی کف پا می‌کنند. در بیماری قند خون یا دیابت به دلیل افزایش میزان قند و گردش ضعیف خون در رگ‌ها؛ خشکی پوست بیشتر مشهود است. بیماران دیابتی در صورت ایجاد خراش، ترک یا زخم در کف پاها؛ مدت زمان بیشتری را برای درمان صرف می‌کنند. کم کاری تیروئید یکی دیگر از بیماری‌هایی است که باعث خشکی پوست، خارش پوست، خشکی کف پاها و ایجاد ترک‌های بیشتر در این ناحیه می‌گردد. افراد مبتلا به امراض پوستی و خشکی پوست نیز بیشتر از دیگران خشکی کف پاها و ایجاد ترک‌های زیاد در ناحیه پاشنه‌ها را تجربه می‌کنند. از دیگر عوامل موثر در خشکی کف پا می‌توان به کمبود ویتامین در بدن اشاره کرد.

 لازم به ذکر است که گاهی بعضی از عوامل مقطعی و موقتی نیز علت خشکی کف پا و دلیل به وجود آمدن ترک پا می‌گردند. از جمله این موارد می‌توان به بارداری اشاره کرد. همچنین بیماری‌های دیگری نیز وجود دارند که باعث خشکی و ترک کف پاها می‌شوند. برای مثال درماتوز کف پا که باعث خشکی و ترک کف پا می‌شود نوعی بیماری شایع پوستی در سنین پایین به ویژه در کودکان است. در بیماری سندروم شوگرن نیز کاهش رطوبت مزمن پوست باعث ایجاد ترک و خشکی کف پاها می‌شود. روغن بندیتو با خواص پیشگیری و درمان ترک کف پا به عنوان یکی از محصولات مفید و موثر در این زمینه محسوب می شود.

روش های جلوگیری از ترک کف پا

به منظور درمان ترک پا و جلوگیری از خشکی کف پاها؛ می‌توان با انجام تمهیداتی از روند رو به رشد خشکی و ترک پاها جلوگیری کرده و آن‌را کاهش داد. این اقدامات شامل موارد ذیل است:

• استحمام مداوم با آب گرم
• ممانعت از استحمام‌های طولانی مدت
• ممانعت از مصرف آب خیلی داغ یا خیلی سرد بر روی پاها
• استفاده از شوینده‌های ملایم و فاقد عطر
• خشک‌سازی پاها با یک حوله یا دستمال نرم بعد از شستن
• استفاده از کرم‌ها یا روغن‌های مرطوب کننده بعد از حمام و خشک کردن
• استفاده از جوراب‌های بالشتک‌دار یا جوراب‌های نخی

اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از خشکی کف پا و ترک پا

• استفاده از کرم ترک پا و پوشیدن جوراب شب‌ها به هنگام خواب
• استفاده از پدهای طبی مخصوص برای حفظ رطوبت پاها و توزیع وزن مناسب بر روی پاشنه و کف پاها
• استفاده از پاشنه پوش‌های سیلیکونی برای حفظ رطوبت کف پا
• استفاده از جوراب‌های طبی مناسب

روش های درمان ترک پا

برای درمان ترک پا روش‌های مختلفی از روش‌های خانگی و پیشگیرانه تا مراجعه به پزشک متخصص وجود دارد. اگر بعد از امتحان روش‌های خانگی یا خود درمانی بهبودی حاصل نشد و ترک کف پا عمیق‌تر شد؛ زمان آن است که به یک پزشک متخصص پوست برای درمان‌های دارویی پیشرفته‌تر مراجعه کرد. درمان‌های خانگی به شکل استفاده از کرم‌های ترک پا، روغن‌های مرطوب کننده گیاهی، لوسیون و پمادهای نرم کننده موجود در بازار است که قابل دسترس عموم هستند که اغلب هم بعد از مدتی استفاده منظم و مداوم از آن‌ها نتایج خوبی حاصل می‌شود. نرم کننده‌ها و مرطوب کننده‌های پوست و کف پا با نفوذ به داخل سلول‌های پوستی به حفظ لطافت و نرمی پوست منجر می شود. همچنین با ممانعت از کاهش آب سلول‌های پوست به نرمی بیشتر آن‌ها کمک قابل ملاحظه‌ای می‌کنند. از دیگر درمان‌های خانگی موثر در درمان ترک پا می‌توان به استفاده از ترکیبات ذیل که در اغلب خانه‌ها موجود است اشاره کرد:

• ماساژ سیب زمینی بر روی کف پا
• استفاده از ماسک‌های خانگی مانند عسل و آب، موز و عسل، گلاب و گلیسیرین  
• دنبه حیوانی
• وازلین و لیمو
• روغن‌های گیاهی مانند زیتون
• استفاده از روغن‌های ترکیبی گیاهی مانند زیتون، کرچک، کنجد، سیاه دانه، روغن نارگیل و  غیره
• ترکیبات حاوی گلیسیرین
• محلول جوش شیرین و آب
• استفاده از ترکیب نمک اپسوم با آب و قرار دادن پاها در این محلول به مدت 10 دقیقه
• استعمال سنگ پا هفته‌ای دو مرتبه در حمام

روش های درمان دارویی ترک پا

برای درمان ترک پا علاوه بر روش‌های خانگی روش‌های درمان دارویی نیز وجود دارد. ترکیبات دارویی خاصی وجود دارند که برای درمان خشکی کف پا و ترک‌های کف پا بسیار موثر هستند. این دسته از ترکیبات؛ مرطوب کننده و نرم کننده پوست هستند و در زمینه دارو و درمان مشکلات پوستی تحت عنوان کراتولیتیک شناخته می‌شوند. عملکرد کراتولیتیک‌ها به گونه‌ای است که با نازک سازی پوست‌های ضخیم و خشک شده و از طریق نرم و شل نمودن لایه بیرونی به حذف سلول‌های مرده پوست کمک می‌کنند. از این جهت پوست را قادر می‌سازند تا رطوبت بیشتری را در خود نگه داشته و مدت زمان بیشتری نرم و لطیف باقی بماند. از انواع داروهای کراتولیتیک می‌توان موارد ذیل را نام برد:

• آلفا هیدروکسی اسیدها AHA ( اسید گلیکولیک، اسید لاکتیک)
• اسید سالیسیلیک
• اوره ​​​​​​​

روش های درمان گیاهی ترک پا

در روش‌های طبیعی و گیاهی درمان ترک پا می‌توان از روغن‌های نرم کننده گیاهی بسیاری که در این خصوص وجود دارند؛ به صورت مداوم تا کسب نتیجه دلخواه بهره برد. روغن‌های گیاهی را می‌توان به صورت جداگانه یا به صورت ترکیبی استفاده کرد. یکی از روغن‌های بسیار نرم کننده پوست در این زمینه روغن نارگیل است.

در این روش کافی است که شب‌ها در زمان خواب کف پاها را با روغن ترکیبی رفع ترک پا و بدن چرب کرد و بر روی آن جوراب پوشید تا روغن جذب پوست شود. شما می‌توانید به جای استفاده از یک روغن خاص برای کسب نتیجه بهتر و سریع‌تر؛ از ترکیبی از روغن‌ها برای ماساژ کف پا استفاده کرد. روغن ترکیبی رفع ترک پا و بدن ترکیب همه روغن‌های مفید با هم است؛ که مواد مغذی کامل مورد نیاز پوست پاها را فراهم می‌کند. از این ماسک روغنی می‌توان شب‌ها به هنگام خواب بر روی کف و پاشنه پا استفاده کرد. ادامه این روش به طور منظم و هر شب می‌تواند به مرور تاثیر به سزایی در بهبودی و رفع ترک کف پاها داشته باشد. در این روش مطابق مراحل ذیل عمل نمایید:

• شستشو و پاک‌سازی پاها با آب ولرم پیش از خواب
• خشک کردن پاها با یک حوله یا دستمال نرم
• آغشته کردن دست‌ها با روغن ترکیبی رفع ترک پا و بدن و مالیدن دست‌ها به هم برای گرم شدن روغن
• ماساژ پاها با دستان روغنی و رساندن روغن به تمام نقاط کف پا، پاشنه و لابه لای انگشتان
• استفاده از یک لایه پلاستیکی برای پیچاندن به دور پا
• پوشیدن جوراب تا صبح
• شستشوی پاها به هنگام بیداری از خواب و خشک کردن پاها و استفاده از مرطوب کننده

کلام پایانی

در این مقاله به بررسی اقدامات مناسب خانگی و پزشکی در درمان ترک پا پرداختیم. لازم به ذکر است که اغلب اوقات؛ ترک پا مشکل خیلی جدی و نگران کننده‌ایی قلمداد نمی‌شود و همان‌طور که اشاره کردیم در بیشتر مواقع با انجام یک سری اقدامات مراقبتی خانگی و بدون نسخه‌های پزشکی قابل رفع است. ولی در صورتی‌که بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت وجود دارد یا ترک پا همراه با زخم و خونریزی است؛ بهتر است از انجام روش‌های خانگی جلوگیری کرد و در اولین اقدام به پزشک مراجعه نمود.

فهرست متن

• قطعه ای از ادبیات کلاسیک لاتین مربوط به 45 قبل از میلاد
• ادبیات کلاسیک، منبع غیرقابل شک را کشف کرد.
• اینترنت تمایل دارد در صورت لزوم قطعات از پیش تعریف شده را تکرار کند